gratis bezorgd vanaf 75,- of afhalen in de winkels voor 16:00 besteld dezelfde dag verzonden Winkels Service

Recensie

RECENSIE VOLKSKRANT - GIJSBERT KAMER *****

Aan ‘Stoffer’s Jukebox – Het grote song- en plaatjesboek’ kun je jezelf nachtenlang dronken lezen
Het monumentale boek over de beste liedjes van de afgelopen 75 jaar bevat zowel de meest obscure muziek als wereldhits. De meer dan duizend nummers zijn dankzij een QR-code met één klik te beluisteren.

De popgeschiedenis is inmiddels zo omvangrijk dat die nauwelijks meer in een enkel boek is samen te vatten. En het mag dan zo zijn dat dankzij streamingdiensten als Spotify zo ongeveer alle muziek uit die geschiedenis met enkele clicks is binnen te halen, hoe breng je daar orde in aan?
Waarom bestaat er nog geen boek waarin de beste liedjes van de laatste pakweg 75 jaar verzameld zijn, dat ook nog eens heel leesbaar is? Een boek dat je dichtslaat en denkt: wauw, ik heb er weer een paar honderd lievelingsnummers bij.

Zo’n boek, ook internationaal uniek, is er nu. Het heet Stoffer’s Jukebox - Het grote song- en plaatjesboek en is geschreven door Martijn Stoffer (75), die tussen 1984 en 2009 als programmamaker voor de VPRO-radio werkte en schreef voor onder meer muziekkrant Oor.
Het is een monumentaal boek waarin je jezelf nachtenlang dronken kunt lezen, luisterend naar de meest obscure muziek, afgewisseld door wereldhits, die erin ter sprake komen.

Prachtig vormgegeven en onder redactie van Typex rijk geïllustreerd door diverse tekenaars, telt Stoffer’s Jukebox 41 hoofdstukken. Die zijn opgehangen aan één thema, voorzien van een playlist met elk zo’n 25 liedjes, zeg maar de lengte van een cd.

De in totaal meer dan duizend nummers zijn dankzij QR-codes in het boek met een enkele klik op Spotify te beluisteren, en dan valt ook meteen op hoe zorgvuldig elk lijstje is samengesteld. Stoffer heeft beslist gelijk wanneer hij in de inleiding stelt dat zijn volgorde ‘de enige juiste’ is.

Of je nu het lijstje met liedjes ‘op zoek naar de ziel van de blues’, Something Inside of Me beluistert of de playlist bij River, ‘de plek van contemplatie, bron van poëzie’, elk liedje lijkt een logisch vervolg op dat wat eraan voorafging.

Achtergrond

Stoffer maakte tussen 1984 en 1988 samen met Roel Bentz van den Berg en de inmiddels overleden Bert van de Kamp het radioprogramma Heartlands, waarin steeds liedjes met één thema behandeld werden. Een programma ook waar liefhebbers op woensdagavond tussen 11 en 12 uur voor thuisbleven.

Sindsdien is Stoffer, zo schrijft hij in de inleiding, ‘tot op de dag van vandaag bezig gebleven om nieuwe thema’s te verkennen en bestaande thema’s uit te breiden en te vervolmaken’.

Maar het boek is meer dan een verzameling geactualiseerde playlists met korte, vaak geestige duidingen van de liedjes. Stoffers verhalen (en die van enkele gastauteurs) die elk hoofdstuk afsluiten, vormen samen een prachtige persoonlijke geschiedenis van een leven lang luisteren naar muziek. Die persoonlijke noot geeft de lijstjes een bijzondere meerwaarde.

Toon

Nergens belerend, altijd nieuwsgierig. Je ziet die houding terug in Stoffers stuk over zijn late waardering voor de r&b van Mary J. Blige. Die ontstond toen hij een overhemd aan het strijken was en op de BBC haar No More Drama op Glastonbury hoorde voorbijkomen.

Of in zijn verhaal over Dolly Parton, die hij in 1978 voor het eerst live zag. Als recensent, terwijl zijn ‘muzikale dieet’ op dat moment bestond uit een dagelijkse dosis punk van Ramones en The Clash. Hij komt tot een fraaie typering als ‘Haar stem, kristalhelder als een bergbeekje’, waar het boek vol van staat.

Het mooie is ook dat Stoffer zich nergens voordoet als iemand die alles wel weet. Zijn voortreffelijke stukken over D’Angelo, Beyoncé en Lana Del Rey bewijzen bovendien dat we hier niet van doen hebben met een boomer die al jaren geleden zijn smaak heeft bepaald.

Smaak

Wat natuurlijk niet wil zeggen dat smaak in Stoffers lijstjes geen enkele rol speelt. Die is heel breed en maakt de meest obscuur gebleven country, blues en rock-’n-roll bekend voor een groter publiek. Maar zijn smaak lijkt wel meer Amerikaans dan Brits georiënteerd. Veel belangrijke Britse en Ierse bands (The Smiths, Pulp, Arctic Monkeys, U2 en Fontaines D.C.) ontbreken bijvoorbeeld.


En mooi die liefde voor de nieuwe americana van The Delines, maar was er in maar liefst twee playlists over rivieren echt geen ruimte voor River van Joni Mitchell? Ach, een ander zal zich weer afvragen waarom Coldplay niet in het boek voorkomt. Waar het om gaat is dat op alle liedjes die er wél in voorkomen werkelijk niets af te dingen valt.

Autoriteit

Een boek als dit schrijf je niet in een paar jaar, de lijstjes zet je ook niet zomaar even in elkaar. Het is een levenswerk dat in alles autoriteit uitstraalt, ook al lijkt Stoffer soms nog zo eigenwijs. Tuurlijk, de oorspronkelijke versie van Take Me to the River van Al Green is prachtig. Maar die van Syl Johnson vindt hij mooier.

Hoe fraai Darkness on the Edge of Town van Bruce Springsteen ook is, Stoffer houdt meer van de live-uitvoeringen, die hij graag met QR-code deelt. Dat is niet pedant, maar noodzakelijk voor iemand die niets minder wil dan de allermooiste liedjes die hij kent delen met lezers en luisteraars.
Door Redactie op

nieuwsbrief